Trong thời đại kinh doanh cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, nghiên cứu marketing là gì và mang lại những lợi ích gì cho doanh nghiệp là câu hỏi mà nhiều nhà quản lý quan tâm. Quá trình này không đơn thuần là việc thu thập thông tin về thị trường, mà còn là công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp đưa ra những quyết định kinh doanh chính xác, tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và đạt được mục tiêu kinh doanh đề ra. Vậy cụ thể, nghiên cứu marketing giúp ích gì cho doanh nghiệp, cùng Business Up giải đáp ngay qua bài viết sau.
Khái niệm nghiên cứu Marketing là gì?
Nghiên cứu marketing là quá trình khoa học, thu thập và phân tích dữ liệu một cách hệ thống để hiểu rõ hơn về thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra những quyết định kinh doanh chính xác và hữu hiệu. Cụ thể, nghiên cứu marketing giúp doanh nghiệp:
- Khám phá cơ hội: Tìm kiếm những thị trường mới, sản phẩm tiềm năng và các xu hướng tiêu dùng nổi bật.
- Đánh giá rủi ro: Xác định những thách thức và rào cản có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
- Lựa chọn chiến lược: Đưa ra quyết định về sản phẩm, giá cả, phân phối và quảng cáo phù hợp với mục tiêu của doanh nghiệp.
- Đo lường hiệu quả: Đánh giá sự thành công của các chiến dịch marketing và điều chỉnh chiến lược nếu cần thiết.
Tìm hiểu định nghĩa nghiên cứu marketing
Phân biệt nghiên cứu marketing với nghiên cứu thị trường
Nghiên cứu marketing và nghiên cứu thị trường thường được sử dụng thay thế cho nhau, tuy nhiên hai loại hình này lại có những điểm khác biệt rõ rệt. Nghiên cứu thị trường tập trung vào việc thu thập và phân tích dữ liệu về một thị trường cụ thể, bao gồm các yếu tố như quy mô thị trường, xu hướng tiêu dùng, đối thủ cạnh tranh. Trong khi đó, nghiên cứu marketing có phạm vi rộng hơn, bao gồm cả nghiên cứu thị trường nhưng còn đi sâu vào việc tìm hiểu hành vi của người tiêu dùng, kết quả của các hoạt động marketing, và xây dựng chiến lược marketing tổng thể.
Nghiên cứu marketing là một phần không thể thiếu trong quá trình ra quyết định của doanh nghiệp. Quá trình này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh, từ đó đưa ra những chiến lược marketing tốt nhất. Trong khi nghiên cứu thị trường cung cấp những thông tin cơ bản về thị trường, thì nghiên cứu marketing lại giúp doanh nghiệp tận dụng những thông tin đó để đạt được mục tiêu kinh doanh.
Sự khác biệt giữa nghiên cứu marketing và nghiên cứu thị trường
Tóm lại, nghiên cứu marketing có phạm vi rộng hơn và bao quát hơn nghiên cứu thị trường. Nghiên cứu thị trường chỉ là một phần của nghiên cứu marketing, cung cấp dữ liệu để phân tích và xây dựng chiến lược marketing.
Các giai đoạn nghiên cứu marketing
Hiện nay, đa số quá trình nghiên cứu marketing tại các doanh nghiệp đều được thực hiện thông qua giai đoạn gồm các bước sau:
Xác định mục tiêu và vấn đề nghiên cứu
Đây là bước khởi đầu quan trọng, xác định rõ lý do tại sao cần thực hiện nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu cần xác định cụ thể vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải, ví dụ: giảm doanh số, khách hàng giảm dần, sản phẩm mới không được đón nhận… Từ đó, đặt ra những câu hỏi nghiên cứu rõ ràng để tìm ra giải pháp. Mục tiêu của nghiên cứu có thể là đánh giá hiệu quả của một chiến dịch marketing, hiểu rõ hơn về hành vi của khách hàng, hay phát hiện cơ hội kinh doanh mới.
Bước khởi đầu: Xác định mục tiêu và vấn đề nghiên cứu marketing
Xem thêm: Mô hình SMART là gì? Lợi ích và cách ứng dụng mô hình này
Lập kế hoạch nghiên cứu
Sau khi xác định rõ mục tiêu, bước tiếp theo là lên kế hoạch chi tiết cho quá trình nghiên cứu. Kế hoạch này có thể điểm qua một số yếu tố là:
- Xác định nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp (từ các báo cáo, nghiên cứu trước đó) và dữ liệu sơ cấp (thu thập trực tiếp từ khách hàng).
- Lựa chọn phương pháp thu thập dữ liệu: Khảo sát, phỏng vấn, quan sát, thử nghiệm…
- Xác định mẫu nghiên cứu: Quy mô và đặc điểm của nhóm người tham gia nghiên cứu.
- Lập kế hoạch phân tích dữ liệu: Sử dụng các phương pháp thống kê và phần mềm phù hợp để xử lý dữ liệu.
- Xác định ngân sách và thời gian thực hiện: Dự trù chi phí và thời gian cần thiết cho toàn bộ quá trình nghiên cứu.
Tiếp đến là lập kế hoạch nghiên cứu
Thu thập dữ liệu
Đây là giai đoạn thực tế thu thập dữ liệu theo kế hoạch đã đề ra. Có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn:
- Khảo sát: Phát phiếu khảo sát trực tiếp, qua điện thoại, email hoặc trực tuyến.
- Phỏng vấn: Phỏng vấn sâu, phỏng vấn nhóm để thu thập thông tin chi tiết từ khách hàng.
- Quan sát: Quan sát hành vi của khách hàng tại điểm bán hàng hoặc trong môi trường tự nhiên.
- Thử nghiệm: Thử nghiệm sản phẩm mới hoặc các chiến dịch marketing để đánh giá, đo lường sự thành công, các kết quả, chỉ số,…
Thu thập dữ liệu thông qua khảo sát, phỏng vấn, quan sát hoặc thử nghiệm
Trong quá trình thu thập dữ liệu, cần đảm bảo tính chính xác, khách quan và đại diện cho toàn bộ đối tượng nghiên cứu.
Phân tích dữ liệu
Sau khi thu thập đủ dữ liệu, bước tiếp theo là xử lý và phân tích dữ liệu để tìm ra những thông tin hữu ích. Các phương pháp phân tích dữ liệu có thể bao gồm:
- Phân tích thống kê: Sử dụng các phần mềm thống kê để tính toán các chỉ số như trung bình, độ lệch chuẩn, tương quan…
- Phân tích văn bản: Phân tích các câu trả lời mở trong khảo sát để tìm ra những chủ đề chính.
- Phân tích thị trường: So sánh dữ liệu thu thập được với dữ liệu thị trường chung để đánh giá vị thế của doanh nghiệp.
Từ dữ liệu đã thu thập, doanh nghiệp tiến hành phân tích
Trình bày kết quả
Kết quả nghiên cứu marketing của doanh nghiệp cần được trình bày một cách rõ ràng, súc tích và dễ hiểu, điển hình như:
- Tóm tắt vấn đề nghiên cứu và mục tiêu.
- Phương pháp nghiên cứu đã sử dụng.
- Kết quả nghiên cứu chi tiết, được minh họa bằng biểu đồ, bảng số.
- Phân tích và giải thích kết quả.
- Kết luận chung và các khuyến nghị.
Cuối cùng, trình bày kết quả nghiên cứu và kết luận
Một số phương pháp nghiên cứu marketing phổ biến
Phương pháp phỏng vấn
Phỏng vấn là một trong những phương pháp nghiên cứu marketing phổ biến nhất. Phương pháp này cho phép nhà nghiên cứu thu thập thông tin trực tiếp từ người tham gia bằng cách đặt câu hỏi và lắng nghe câu trả lời. Phỏng vấn có thể được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau như:
- Phỏng vấn trực tiếp: Nhà nghiên cứu và người tham gia gặp mặt trực tiếp để trao đổi.
- Phỏng vấn qua điện thoại: Tiến hành phỏng vấn thông qua cuộc gọi điện thoại.
- Phỏng vấn trực tuyến: Sử dụng các công cụ trực tuyến như Skype, Zoom để phỏng vấn.
Phương pháp phỏng vấn là gì, mang lại lợi ích gì?
Phỏng vấn sẽ mang lại cho doanh nghiệp những thông tin thu thập được những thông tin sâu sắc, chi tiết về quan điểm, cảm xúc và động cơ của người tiêu dùng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn so với các phương pháp khác.
Phương pháp quan sát
Quan sát là phương pháp thu thập dữ liệu bằng cách quan sát trực tiếp hành vi của người tiêu dùng trong một tình huống cụ thể. Việc quan sát sẽ mang lại được những thông tin mà người tiêu dùng có thể không ý thức hoặc không muốn chia sẻ trong quá trình phỏng vấn. Có nhiều hình thức quan sát khác nhau như:
- Quan sát trực tiếp: Nhà nghiên cứu quan sát trực tiếp hành vi của người tiêu dùng tại điểm bán hàng hoặc trong môi trường tự nhiên.
- Quan sát gián tiếp: Quan sát thông qua các thiết bị ghi hình hoặc theo dõi dữ liệu trên các thiết bị điện tử.
- Quan sát có cấu trúc: Quan sát theo một danh sách các hành vi cụ thể cần quan sát.
- Quan sát không cấu trúc: Quan sát một cách tự do, ghi lại tất cả những gì quan sát được.
Áp dụng phương pháp quan sát trong nghiên cứu marketing
Xem thêm: Cách xây dựng chiến lược Marketing hiệu quả cho doanh nghiệp
Phương pháp thử nghiệm
Thử nghiệm là phương pháp nghiên cứu nhằm xác định mối quan hệ nhân quả giữa các biến số. Điều này thường được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các chiến dịch marketing hoặc sản phẩm mới. Có hai loại thử nghiệm chính là:
- Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm: Thực hiện trong một môi trường được kiểm soát, giúp loại bỏ các yếu tố nhiễu.
- Thử nghiệm tại hiện trường: Thực hiện trong môi trường tự nhiên, giúp thu thập được dữ liệu chân thực hơn.
Nghiên cứu marketing thông qua phương pháp thử nghiệm
Phương pháp thăm dò
Thăm dò là phương pháp thu thập dữ liệu bằng cách phân phát bảng câu hỏi cho người tiêu dùng. Bảng câu hỏi có thể được phát trực tiếp, qua thư, qua email hoặc trực tuyến. Thông qua cách thăm dò kể trên, doanh nghiệp sẽ có được một lượng lớn dữ liệu từ nhiều người tiêu dùng trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác của dữ liệu, cần thiết kế bảng câu hỏi một cách khoa học, rõ ràng và dễ hiểu. Ngoài ra, cần lựa chọn mẫu nghiên cứu đại diện để đảm bảo kết quả nghiên cứu có tính khái quát cao.
Phương pháp nghiên cứu marketing thăm dò
Vì sao doanh nghiệp cần nghiên cứu marketing?
Nghiên cứu marketing đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp đạt được thành công. Bằng cách thu thập và phân tích dữ liệu, doanh nghiệp có thể đưa ra những quyết định kinh doanh sáng suốt, xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và tăng trưởng bền vững, cụ thể như:
Thu thập nguồn dữ liệu để lên chiến lược
Thông qua nghiên cứu marketing, doanh nghiệp có thể thu thập một lượng lớn dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:
- Khách hàng: Thông qua các cuộc khảo sát, phỏng vấn, quan sát hành vi.
- Đối thủ cạnh tranh: Thông qua việc phân tích sản phẩm, dịch vụ, hoạt động marketing của đối thủ.
- Thị trường: Thông qua các báo cáo thị trường, số liệu thống kê, xu hướng tiêu dùng.
Dữ liệu thu được từ quá trình nghiên cứu có ý nghĩa lớn trong việc lên chiến lược
Những dữ liệu này sẽ được phân tích và tổng hợp để xây dựng nên một bức tranh toàn cảnh về thị trường, từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra những quyết định chiến lược phù hợp.
Tối ưu chi phí quảng cáo
Ngoài ra, nghiên cứu marketing còn giúp doanh nghiệp xác định được những kênh quảng cáo hiệu quả nhất, từ đó tối ưu hóa ngân sách quảng cáo. Nhờ hiểu rõ hành vi của khách hàng, doanh nghiệp có thể lựa chọn những kênh tiếp cận khách hàng một cách phù hợp nhất, tránh lãng phí vào những kênh không mang lại tỷ lệ chuyển đổi tích cực.
Tránh lãng phí nguồn tiền quảng cáo
Xem thêm: Giải quyết được lo lắng của khách hàng, bài toán quan trọng trong chiến lược B2B Marketing
Tìm ra thị trường mục tiêu cho sản phẩm
Thu thập những thông tin trong quá trình nghiên cứu marketing sẽ hỗ trợ doanh nghiệp xác định được những phân khúc thị trường tiềm năng cho sản phẩm của mình. Bằng việc phân tích các đặc điểm nhân khẩu học, tâm lý học và hành vi của khách hàng, doanh nghiệp có thể xác định được những nhóm khách hàng có nhu cầu và sở thích phù hợp với sản phẩm.
Xác định tệp khách hàng và thị trường mục tiêu
Lên chiến lược giá phù hợp
Nghiên cứu marketing đem lại cho doanh nghiệp những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định về giá cả sản phẩm một cách khoa học. Với những thông tin thu thập được từ việc nghiên cứu marketing, doanh nghiệp có thể so sánh giá cả của sản phẩm với đối thủ cạnh tranh, phân tích nhu cầu và khả năng chi trả của khách hàng,… nhằm đưa ra mức giá phù hợp, đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh.
Đảm bảo lên chiến lược giá hợp lý
Hiểu rõ về insight người dùng
Nghiên cứu marketing giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc về nhu cầu, mong muốn, sở thích và hành vi của khách hàng. Những thông tin này sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra những sản phẩm, dịch vụ và trải nghiệm khách hàng tốt hơn, đáp ứng được những kỳ vọng của khách hàng.
Nắm giữ insight khách hàng
Tìm hiểu đối thủ cạnh tranh
Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp xác định được điểm mạnh, điểm yếu của đối thủ, từ đó đưa ra những chiến lược cạnh tranh hiệu quả. Khi sở hữu lợi thế là hiểu rõ về đối thủ, doanh nghiệp có thể xây dựng những lợi thế cạnh tranh riêng biệt và thu hút khách hàng.
Nắm bắt đối thủ cạnh tranh
Lường trước nhân tố bên ngoài và tầm ảnh hưởng
Nghiên cứu marketing đưa doanh nghiệp đến việc nắm bắt được những thay đổi của môi trường kinh doanh, như các chính sách mới của chính phủ, sự thay đổi của xu hướng tiêu dùng, sự xuất hiện của công nghệ mới… Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra những điều chỉnh kịp thời để thích ứng với những thay đổi của thị trường.
Tránh gặp các vấn đề bất trắc hay ảnh hưởng khó lường
Tóm lại, nghiên cứu marketing đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự thành công của doanh nghiệp. Quá trình này không chỉ là một công cụ hỗ trợ, mà còn là nền tảng vững chắc cho mọi hoạt động marketing của doanh nghiệp. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, hãy theo dõi Business Up ngay hôm nay để cập nhật thêm nhiều kiến thức khác liên quan nhé!
>>> Có thể bạn quan tâm:
