Marketing Mix là gì? Mô hình Marketing Mix phổ biến nhất

Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh gay gắt ngày nay, việc xây dựng chiến lược marketing hiệu quả là yếu tố sống còn cho sự thành công của doanh nghiệp. Trong đó, Marketing Mix đóng vai trò trọng yếu trong việc thu hút khách hàng, tạo dựng lợi thế cạnh tranh và đạt được mục tiêu kinh doanh. Vậy Marketing Mix là gì? Vai trò của Marketing Mix quan trọng ra sao? Hãy cùng Business Up tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

Khái niệm Marketing Mix

Marketing Mix là tập hợp các công cụ và chiến lược tiếp thị được doanh nghiệp sử dụng để quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Mô hình này bao gồm bốn yếu tố chính: là Product, Price, Place và Promotion.

Marketing Mix là gì?

Năm 1948, khái niệm “Marketing Mix” được giới thiệu bởi Giáo sư Neil Borden thuộc Đại học Harvard. Sau đó, vào năm 1960, Giáo sư E. Jerome McCarthy từ Đại học Michigan State đã phát triển mô hình Marketing Mix 4P nổi tiếng. Mô hình này đóng vai trò nền tảng cho hoạt động Marketing hiện đại và được áp dụng rộng rãi cho đến ngày nay. Tuy nhiên, để thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh doanh, đặc biệt là sự bùng nổ của Internet và công nghệ số, mô hình Marketing Mix đã được mở rộng thành mô hình 7P vào những năm gần đây. Mô hình 7P bao gồm 4 yếu tố cốt lõi của 4P cùng với 3 yếu tố bổ sung.

Dù số lượng yếu tố có thể thay đổi, bản chất của Marketing Mix vẫn là sự kết hợp hài hòa các yếu tố tiếp thị nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh đề ra. Các yếu tố này cần liên kết chặt chẽ với nhau để tạo nên một chiến lược Marketing thống nhất và hiệu quả.

Khái niệm Marketing Mix được sáng tạo bởi Giáo sư Neil Borden

Vai trò của Marketing Mix

Marketing Mix đóng vai trò then chốt trong việc giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh và thành công trong môi trường cạnh tranh gay gắt. Cụ thể, vai trò của Marketing Mix được thể hiện qua ba yếu tố chính sau:

Hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của khách hàng: Bằng cách nghiên cứu thị trường và phân tích hành vi khách hàng, doanh nghiệp có thể xác định sản phẩm, giá cả, kênh phân phối và hoạt động khuyến mãi phù hợp nhất để đáp ứng nhu cầu của khách hàng mục tiêu.
Tạo dựng lợi thế cạnh tranh: Một chiến lược Marketing Mix hiệu quả giúp doanh nghiệp khác biệt hóa sản phẩm và dịch vụ của mình so với đối thủ cạnh tranh, thu hút khách hàng và tạo dựng lòng trung thành với thương hiệu.
Đạt được mục tiêu kinh doanh: Marketing Mix giúp doanh nghiệp tăng doanh số bán hàng, lợi nhuận và thị phần, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.

Marketing Mix có nhiều vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp

Xem thêm: Mô hình SMART là gì? Lợi ích và cách ứng dụng mô hình này

Có thể nói, Marketing Mix là công cụ thiết yếu cho mọi doanh nghiệp muốn thành công trong môi trường kinh doanh cạnh tranh ngày nay. Hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của Marketing Mix sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược marketing hiệu quả, đạt được mục tiêu kinh doanh và tạo dựng vị thế vững chắc trên thị trường.

Các mô hình Marketing Mix phổ biến

Marketing Mix 4P

Marketing Mix 4P, hay còn gọi là mô hình 4P, là một chiến lược marketing quan trọng được sử dụng bởi các doanh nghiệp để đưa sản phẩm hoặc dịch vụ đến tay khách hàng. Mô hình này bao gồm bốn yếu tố chính:

Product (Sản phẩm)

Yếu tố Product mang ý nghĩa gì?

Sản phẩm là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất trong mô hình Marketing Mix 4P. Đây là yếu tố cốt lõi tạo nên giá trị và lợi ích mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng. Để xây dựng chiến lược sản phẩm phù hợp và mang lại giá trị bền vững, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

Xác định sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, bao gồm các đặc điểm, tính năng, lợi ích và giá trị mà sản phẩm mang lại cho khách hàng.
Phân tích thị trường và nhu cầu khách hàng để phát triển sản phẩm phù hợp.
Cải tiến và đổi mới sản phẩm liên tục để đáp ứng nhu cầu thị trường và duy trì lợi thế cạnh tranh.

Price (Giá cả)

Yếu tố giá ảnh hưởng ra sao?

Xem thêm: Sự khác biệt giữa B2B marketing và B2C marketing

Giá cả là yếu tố quan trọng thứ hai trong mô hình Marketing Mix 4P, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng của khách hàng và lợi nhuận của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần xác định mức giá phù hợp cho sản phẩm dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:

Quyết định mức giá phù hợp cho sản phẩm, dựa trên giá trị sản phẩm, chi phí sản xuất, giá cả của đối thủ cạnh tranh và khả năng chi trả của khách hàng mục tiêu.
Sử dụng các chiến lược giá linh hoạt như giảm giá, khuyến mãi, chiết khấu để thu hút khách hàng và tăng doanh số bán hàng.
Đảm bảo giá cả sản phẩm phù hợp với chất lượng và mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Place (địa điểm)

Tầm quan trọng của yếu tố Place

Địa điểm hay kênh phân phối là yếu tố quan trọng thứ ba trong mô hình Marketing Mix 4P, đóng vai trò quan trọng trong việc đưa sản phẩm đến tay khách hàng. Doanh nghiệp cần lựa chọn kênh phân phối phù hợp để sản phẩm có thể tiếp cận được đúng đối tượng khách hàng mục tiêu và tối ưu hóa lợi nhuận. Doanh nghiệp có thể tham khảo các bước sơ lược sau trong bước xác định kênh phân phối (Place):

Lựa chọn kênh phân phối phù hợp để đưa sản phẩm đến tay khách hàng, bao gồm bán lẻ, bán buôn, thương mại điện tử,…
Xây dựng mạng lưới phân phối hiệu quả để đảm bảo sản phẩm được phân phối rộng rãi và dễ dàng tiếp cận khách hàng.
Tối ưu hóa quy trình phân phối để giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu suất cuối cùng.

Promotion (Quảng bá)

Promotion góp phần quan trọng đối với chiến lược Marketing

Xem thêm: Digital marketing là gì? Xu hướng ngành digital marketing

Khuyến mãi là yếu tố quan trọng thứ tư trong mô hình Marketing Mix 4P, đóng vai trò thiết yếu trong việc thu hút sự chú ý của khách hàng, tạo dựng nhận thức thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng. Doanh nghiệp cần triển khai các hoạt động khuyến mãi hiệu quả để tiếp cận khách hàng mục tiêu, truyền tải thông điệp marketing và đạt được mục tiêu kinh doanh bao gồm:

Các hoạt động truyền thông và quảng bá sản phẩm nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng, tạo dựng nhận thức thương hiệu và thúc đẩy doanh số bán hàng.
Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như quảng cáo, PR, marketing trực tuyến,… để tiếp cận khách hàng mục tiêu.
Đo lường sự tối ưu và kết quả của các hoạt động khuyến mãi nhằm điều chỉnh chiến lược phù hợp và tối ưu hóa chi phí marketing.

Marketing Mix 7P

Mô hình Marketing Mix 7P được ra đời dựa trên mô hình 4P và mở rộng thêm 3 yếu tố quan trọng: Con người, Quy trình và Bằng chứng hữu hình để giúp doanh nghiệp nâng tầm chiến lược marketing và đạt được thành công vượt trội.

People (Con người)

Yếu tố quan trọng nhất đối với mô hình 7P – People

Trong mô hình Marketing Mix 7P, Con người đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm khách hàng và quyết định sự thành công của doanh nghiệp. Yếu tố “Con người” bao gồm tất cả những người tham gia vào quá trình cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ, từ nhân viên bán hàng, bộ phận chăm sóc khách hàng, kỹ thuật viên đến đội ngũ quản lý. Đặc biệt, yếu tố này cần doanh nghiệp lưu ý các vấn đề sau:

Doanh nghiệp cần xây dựng đội ngũ nhân viên có năng lực, chuyên nghiệp, am hiểu sản phẩm và dịch vụ, đồng thời có thái độ phục vụ khách hàng tốt để mang đến trải nghiệm tuyệt vời cho khách hàng.
Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là một khoản đầu tư quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường sự hài lòng của khách hàng và tạo dựng lợi thế cạnh tranh.

Process (Quy trình)

Quy trình trong 7P áp dụng ra sao?

Xem thêm: Giải quyết được lo lắng của khách hàng, bài toán quan trọng trong chiến lược B2B Marketing

Quy trình trong Marketing Mix 7P đề cập đến toàn bộ hành trình trải nghiệm của khách hàng khi tương tác với doanh nghiệp, bao gồm mọi giai đoạn từ khi khách hàng bắt đầu tìm hiểu thông tin về sản phẩm/dịch vụ đến khi mua hàng, sử dụng và sau khi mua hàng. Doanh nghiệp cần thiết kế và tối ưu hóa quy trình để đảm bảo sự đơn giản, nhanh chóng và thuận tiện cho khách hàng, từ đó mang lại trải nghiệm liền mạch và gia tăng sự hài lòng của khách hàng. Doanh nghiệp có thể áp dụng các giải pháp sau để tối ưu quy trình:

Doanh nghiệp cần thiết kế và tối ưu hóa quy trình để đảm bảo sự đơn giản, nhanh chóng, tiện lợi và tối ưu nhất cho khách hàng.
Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, quản lý quan hệ khách hàng (CRM) sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu suất và kết quả hoạt động cũng như tiết kiệm chi phí.

Physical Evidence (Bằng chứng hữu hình)

Tầm quan trọng của Physical Evidence đối với thuyết Marketing Mix 7P

Bằng chứng hữu hình bao gồm tất cả các yếu tố vật chất mà khách hàng có thể nhìn thấy, sờ vào và cảm nhận được khi tương tác với doanh nghiệp. Những yếu tố này đóng vai trò chủ chốt trong việc tạo dựng hình ảnh thương hiệu, thu hút khách hàng và thúc đẩy doanh số bán hàng, cụ thể như:

Tạo dựng lòng tin: Giúp khách hàng cảm nhận được sự hiện diện và uy tín của doanh nghiệp. Bao bì sản phẩm chất lượng cao, thiết kế cửa hàng đẹp mắt và website chuyên nghiệp sẽ tạo dựng niềm tin với khách hàng và khiến họ tin tưởng vào sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.
Thu hút khách hàng: Bằng chứng hữu hình đẹp mắt và ấn tượng sẽ thu hút sự chú ý của khách hàng và khiến họ tò mò về sản phẩm/dịch vụ. Ví dụ, bao bì sản phẩm sáng tạo và bắt mắt sẽ khiến khách hàng muốn tìm hiểu và mua sản phẩm.
Phân biệt thương hiệu: Đây cũng là yếu tố giúp phân biệt thương hiệu của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh. Logo, khẩu hiệu và thiết kế bao bì độc đáo sẽ giúp khách hàng dễ dàng nhận diện thương hiệu và ghi nhớ sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.

Bằng chứng hữu hình là một trong những yếu tố giúp khách hàng phân biệt thương hiệu

Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Yếu tố bằng chứng hữu hình cũng góp phần tạo dựng trải nghiệm mua sắm tích cực cho khách hàng. Môi trường mua sắm thoải mái, tiện nghi và sản phẩm được trình bày đẹp mắt sẽ khiến khách hàng cảm thấy hài lòng và muốn quay lại mua hàng.

Mô hình 4C

Mô hình Marketing Mix 4C là gì?

Mô hình Marketing 4C (Customer, Cost, Convenience, Communication) là mô hình marketing được phát triển bởi Robert F. Lauterborn vào năm 1990. Mô hình này mở rộng mô hình Marketing Mix 4P truyền thống bằng cách tập trung vào 4 yếu tố chính: Khách hàng (Customer); Chi phí (Cost); Sự tiện lợi (Convenience) và Giao tiếp (Communication). Trong đó:

Yếu tố Customer tập trung vào việc hiểu rõ mong muốn của khách hàng. Do đó, doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để từ đó xây dựng sản phẩm/dịch vụ đáp ứng với khách hàng mục tiêu và tạo lợi thế cạnh tranh. Hơn nữa, việc xây dựng mối quan hệ lâu dài và đáng tin cậy với khách hàng thông qua việc cung cấp dịch vụ khách hàng tốt và các chương trình khuyến mãi, đổi trả linh hoạt cũng là một đề xuất đáng để áp dụng.
Yếu tố Cost chú trọng vào các biện pháp để tối ưu hóa chi phí sản xuất và vận hành, từ đó giảm giá thành sản phẩm và gia tăng lợi nhuận. Đồng thời, điều này cũng thúc đẩy doanh nghiệp đưa ra mức giá phù hợp với giá trị sản phẩm/dịch vụ và khả năng chi trả của tệp khách hàng mục tiêu.
Yếu tố Convenience là sự đảm bảo tính dễ tiếp cận đối với sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp bằng cách tạo ra và hợp tác với các kênh bán hàng thuận tiện cho hành vi mua sắm của khách hàng. Ngoài ra, hệ thống chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp và tận tình cũng giúp doanh nghiệp mang lại sự tiện lợi cho người mua.
Yếu tố Communication sẽ góp phần giúp doanh nghiệp truyền tải thông điệp Marketing hiệu quả khi doanh nghiệp xây dựng chiến lược truyền thông tốt và phù hợp với đối tượng khách hàng mục tiêu. Doanh nghiệp có thể ứng dụng các kênh truyền thông như quảng cáo truyền thống, Digital Marketing, Campaign,… để tiếp cận khách hàng.

Mô hình 4C tập trung vào nhu cầu mong muốn của tệp khách hàng mục tiêu

Xem thêm: Đừng mải mê chạy theo, hãy kiến trúc nên một hành trình khách hàng đầy hấp dẫn

Nhìn chung, mô hình 4C giúp doanh nghiệp tập trung vào nhu cầu và mong muốn của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược marketing hiệu quả hơn cũng như tăng khả năng cạnh tranh trong ngành. Tuy nhiên, việc áp dụng 4C đòi hỏi doanh nghiệp có nguồn lực tài chính, nhân lực lẫn công nghệ cao, nhưng việc đo lường kết quả và hiệu suất của các hoạt động này thường gặp khá nhiều khó khăn vì không có số liệu cụ thể để đo lường.

Mô hình 3C

Mô hình Marketing 3C (Customer, Competitor, Company) là mô hình marketing được phát triển bởi Kenichi Ohmae, một chuyên gia kinh doanh người Nhật Bản vào thập niên 80. Mô hình này tập trung vào 3 yếu tố chính gồm: Khách hàng (Customer); Đối thủ cạnh tranh (Competitor) và Doanh nghiệp (Company).

Tìm hiểu về Marketing Mix 3C

Về yếu tố khách hàng: Mô hình 3C cho rằng hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và hành vi của khách hàng là yếu tố tiên quyết để xây dựng chiến lược marketing hiệu quả.
Về yếu tố đối thủ cạnh tranh: Kenichi Ohmae nêu bật quan điểm rằng xác định các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và gián tiếp trên thị trường là bước quan trọng để doanh nghiệp đánh giá vị thế cạnh tranh của mình và xây dựng chiến lược phù hợp. Doanh nghiệp cần nghiên cứu điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của các đối thủ cạnh tranh để đưa ra chiến lược cạnh tranh tối ưu. Việc phân tích SWOT (Strengths – Điểm mạnh, Weaknesses – Điểm yếu, Opportunities – Cơ hội, Threats – Thách thức) của bản thân và đối thủ cạnh tranh sẽ giúp doanh nghiệp xác định lợi thế cạnh tranh và đưa ra chiến lược phù hợp để khai thác lợi thế và hạn chế rủi ro.

Ma trận SWOT

Về yếu tố doanh nghiệp: Xác định SWOT của bản thân cũng là cơ sở để doanh nghiệp xây dựng chiến lược marketing phù hợp với nguồn lực và năng lực của mình. Doanh nghiệp cần đánh giá năng lực tài chính, nhân sự, công nghệ và các yếu tố khác để đưa ra chiến lược phù hợp. Mô hình 3C cho rằng việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có năng lực sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao kết quả hoạt động và tạo dựng lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Lưu ý khi xây dựng các chiến lược Marketing Mix

Sau khi đã nắm được khái niệm Marketing Mix cũng như vai trò và các mô hình của Marketing Mix, hãy bỏ túi những lưu ý sau đây để xây dựng chiến lược hiệu quả và phù hợp với doanh nghiệp của mình:

Những lưu ý quan trọng khi xây dựng và áp dụng chiến lược Marketing Mix

Xác định rõ mục tiêu: Mục tiêu của chiến lược Marketing Mix cần cụ thể, rõ ràng, đo lường được và phù hợp với chiến lược kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp. Ví dụ: Tăng doanh số bán hàng 20% trong 6 tháng tới, nâng cao nhận thức thương hiệu về sản phẩm mới,…
Hiểu rõ khách hàng: Doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường để hiểu rõ nhu cầu, mong muốn, hành vi và đặc điểm nhân khẩu học của khách hàng mục tiêu. Từ đó, doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược Marketing Mix phù hợp với sở thích và nhu cầu của khách hàng.
Phân tích đối thủ cạnh tranh: Điều này bao gồm quá trình xác định các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và gián tiếp trên thị trường, đánh giá đối thủ theo ma trận SWOT. Kết quả của việc này sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược Marketing Mix giúp doanh nghiệp tạo dựng lợi thế cạnh tranh.
Xác định ngân sách: Ngân sách hợp lý, dựa trên khả năng tài chính và mục tiêu đề ra sẽ giúp việc phân phân bổ ngân sách hiệu quả cho các hoạt động marketing khác nhau và tối ưu được chi phí.

Ngân sách cũng là một trong những yếu tố cần để tâm lên lập chiến lược Marketing Mix

Lựa chọn kênh truyền thông phù hợp: Để chiến lược Marketing của doanh nghiệp được tiếp cận đúng khách hàng mục tiêu, hãy bàn bạc và lựa chọn những kênh truyền thông phù hợp với thời đại và khả năng, nhu cầu của doanh nghiệp.
Đo lường và đánh giá hiệu quả: Doanh nghiệp cần theo dõi và đo lường hiệu quả của các hoạt động marketing theo chiến lược Marketing Mix cũng như lắng nghe phản hồi của khách hàng để đánh giá hiệu suất và điều chỉnh nếu cần thiết.

Bài viết trên đã cung cấp đến bạn những khái niệm xoay quanh Marketing Mix cũng như kinh nghiệm xây dựng, vận hành Marketing Mix cách hiệu quả nhất. Nếu bạn cảm thấy bài viết mang lại những giá trị tham khảo hữu ích thì đừng quên chia sẻ bài viết cũng như theo dõi Business Up để cập nhật thêm nhiều thông tin khác nhé!

>>> Tham khảo thêm: